Rolverdeling fysieke en webwinkels
Monitor 2018 – Boekverkopers
Met de nieuwe analyse van de CB data blijkt dat de diversiteit aan titels in het e-commerce kanaal groter is. Dit leidt tot een aanscherping van wat we presenteerden in de voorgaande monitor. Dat e-commerce meer diversiteit in titels biedt, strookt met het principe van de longtail theorie, waarbij de optelsom van titels met kleinere volumes toch gewicht in de schaal legt. Online aanbieders kunnen makkelijker deze titels aanbieden dan dat fysieke boekwinkels deze op voorraad kunnen houden.
Het maken van nieuwe titels
De fysieke boekwinkels kenmerken zich door andere aspecten, zoals al bleek uit de impact studie naar de maatschappelijke rol van boekwinkels. Tegelijkertijd is er een hypothese die stelt dat een andere rol van fysieke boekwinkels in de markt is om het publiek bekend te maken met nieuwe titels. Het idee is dat nieuwe titels vooral via boekwinkels afgezet worden, meer dan via webwinkels.
De hypothese over de rol van de fysieke boekhandel voor de introductie van nieuwe titels is ontwikkeld door Henk Kraima en Just Enschedé. In samenwerking met prof. dr. Jaap Boter is dat uitgebreid getoetst op de CB data voor 2017. De rol van de fysieke boekhandel bleek groot te zijn. KVB Boekwerk maakt dankbaar gebruik van dit inzicht en en neemt het mee in deze meerjarenmonitor.
Op basis van de distributie van door de boekwinkels ingekochte exemplaren is een analyse gemaakt. Daarbij is gebruik gemaakt het verschijningsjaar van een titel en het moment van (eerste) levering. Het verschijningsjaar is gebruikt als selectie om te bepalen welke titels nieuw zijn. Vervolgens is er gekeken naar het moment van eerste levering en de opvolgende wekelijkse leveringen, voor een periode van 12 weken. Per week is berekend hoeveel exemplaren van nieuwe titels zijn geleverd via het fysieke kanaal en hoeveel via het e-commerce kanaal.
Voor het overzicht is hier alleen de eerste week van verschijning en de 12de week na verschijning opgenomen. Dit zetten we af tegen de verdeling tussen beide kanalen in afzet van aantal exemplaren per jaar. Let wel, deze verdeling is anders dan de verdeling tussen de kanalen zoals we die presenteerde in de monitor markt 2018, op basis van het verkooppanel van GfK. Uit deze cijfers blijkt dat voor heel 2018 71% van de afzet door fysieke winkels en 29% door e-commerce wordt gegenereerd. De hier weergegeven verdeling is gemaakt op basis van CB data en dient als referentiekader bij de cijfers.
Aandeel fysieke winkels in de 1e week: 92%
Dat de fysieke boekwinkel een rol heeft in de verspreiding van nieuwe titels, meer dan de webwinkels, blijkt wel uit de onderstaande grafiek. In 2018 was over de hele markt de afzet van het fysieke kanaal 63%. Voor nieuwe titels in de eerste week is het afzetaandeel van de fysieke winkels echter 92%. Na 12 weken daalt deze weer, maar slechts tot 82%. In andere woorden, met name in de eerste weken kan de consument goed terecht in de fysieke boekhandel voor nieuwe titels.
Eerste weken zijn belangrijk
Bij de analyse per week geven we weer hoe de afzetontwikkeling per kanaal is in de eerste 12 weken. Daarbij hebben we het totale volume voor de eerste 12 weken op 100% gesteld. Feitelijk, zoals hierboven blijkt, is het volume in het fysieke kanaal vele malen groter. Op deze manier wordt duidelijk dat de fysieke winkels in de eerste week van verschijning van een nieuwe titel gemiddeld 44% van het volume realiseren van de 12 weken in totaal. Bij de webwinkels is dat 17%.
Met name de eerste weken maken het verschil. In de tweede week stijgt de afzet in de fysieke winkel nog met 19% ten opzichte van 15% bij webwinkels. In de derde week is het omslagpunt, waarbij de fysieke winkel 7% toevoegt en de webwinkel 11%. In de periode daarna groeit de afzet in de fysieke winkels nog met ca. 4% per week en bij de webwinkels met 6%.
Opvallend is dat er in de periode 2014 – 2018 een lichte stijging zit in beide kanalen voor de eerste twee weken. Die groeit in het fysieke kanaal van 42% naar 44% en in het e-commerce kanaal van 15% naar 17%.